Intleacht Shaorga Aoisbhách: Tionscnamh Náisiúnta na hÉireann um Litearthacht Intleachta Saorga
Tá bród ar Ollscoil Teicneolaíochta Bhaile Átha Cliath, i gcomhoibriú le hIonad ADAPT de chuid Thaighde Éireann, as seoladh an tionscnaimh dar teideal Intleacht Shaorga Aoisbhách: Comhrá Náisiúnta ar an Intleacht Shaorga a fhógairt. Is tionscnamh ceannródaíoch dhá bhliain é sin atá á chistiú ag an gClár Fionnachtana de chuid Thaighde Éireann. Tá sé mar aidhm leis an tionscadal uaillmhianach seo an bhearna eolais intleachta saorga i measc aosaigh bhreacaosta a líonadh, agus uileghabhálacht á cothú agus á chinntiú go gcuirtear a dtuairimí san áireamh i dtodhchaí na hintleachta saorga. Rinne Francis Brennan, óstánaí Éireannach, ionadaí Chiarraí Age Action Ireland agus céimí de chuid Ollscoil Teicneolaíochta Bhaile Átha Cliath, an tionscnamh a sheoladh ar an Déardaoin ag ócáid ar Champas Ghráinseach Ghormáin de chuid na hOllscoile.
Agus tionchar na hintleachta saorga ar an ngnáthshaol laethúil ag méadú, tabharfaidh an tionscnamh seo deis do thart ar 60,000 aosach breacaosta páirt a ghlacadh i bhfíor-idirphlé, agus aghaidh á tabhairt ar a n-ábhair imní agus a ndearcthaí maidir le glacadh na hintleachta saorga. Trí shraith ceardlann ar fud na tíre, trí fheachtas cártaí poist Saorphoist, trí thairseach ar líne agus trí imeachtaí pearsanta, gabhfaidh Ollscoil Teicneolaíochta Bhaile Átha Cliath agus a comhpháirtithe léargais ó dhaoine breacaosta ar fud na hÉireann. Lena linn sin, tabharfar dearcthaí pearsanta don lucht déanta beartas, do thaighdeoirí agus do cheannairí tionscail ar mhaithe le forbairt intleachta saorga níos ionchuimsithí a bhrú chun cinn.
Cur Chuige Comhoibríoch agus Ionchuimsitheach
Trí leas a bhaint as an saineolas atá ag an lucht léinn, ag comhpháirtithe tionscail, ag an lucht déanta beartas agus ag grúpaí rannpháirtíochta pobail, lena n-áirítear Gníomhaíocht Aoise, Aoisbhá Éireann, an tÚdarás Náisiúnta Míchumais agus an Lárionad um Aosú Cliste, soláthróidh an tionscnamh seo oiliúint shaincheaptha i litearthacht intleachta saorga do 1,200 aosach breacaosta. Trí cheardlanna idirghníomhacha agus trí sheisiúin chomhchruthaithe, déanfar ábhair litearthachta intleachta saorga a dhearadh i gcomhpháirt le húsáideoirí breacaosta, á chinntiú go bhfuil siad ábhartha agus go gcomhlíonann siad a riachtanais uathúla. Éascóidh ambasadóirí ón Mol Taighde ar an Saol Digiteach Feasta de chuid Ollscoil Teicneolaíochta Bhaile Átha Cliath, ó ADAPT, agus ó ionaid taighde Insight an oiliúint, rud a chinnteoidh go mbeifear in ann daoine ar fud na tíre a shroicheadh.
Chuir Sheila Cullen ó bhrainse Chill Fhionntain/Bhaile Dúill de chuid Ollscoil na Scothaoise (U3A), ar rannpháirtí sa treoirstaidéar í, béim ar a thábhachtaí atá an fhoghlaim ar feadh an tsaoil: "Tugann U3A tacaíocht don Fhoghlaim ar feadh an tSaoil, agus creidimid, má fhanann daoine breacaosta ar an eolas faoi fhorbairtí STEM, gur féidir leo rannchuidiú go gníomhach lenár gcuid taithí agus eagna chun aghaidh a thabhairt ar na saincheisteanna casta a thagann aisti.”
Léirítear sna léargais ó cheardlanna píolótacha le grúpaí U3A (Gníomhaíocht Aoise) i Leabharlann Bhaile Dúill agus i Leabharlann Bhaile Munna go bhfuil éileamh láidir ann ar oideachas intleachta saorga. Tugadh le fios i suirbhéanna a rinneadh roimh na ceardlanna agus ina ndiaidh gur chuir 93% d’aosaigh bhreacaosta ábhair imní faoin intleacht shaorga in iúl. Bhain na hábhair imní sin leis an mífhaisnéis, leis an bpríobháideacht agus leis an tslándáil go háirithe. Thuairiscigh 86% díobh, áfach, go raibh tuiscint níos fearr acu ar an intleacht shaorga tar éis dóibh páirt a ghlacadh sna ceardlanna, agus mholfadh 96% díobh dá bpiaraí tabhairt faoi oiliúint den chineál céanna.
.jpg)
Dúirt Paula Kelly, ceannasaí an tionscadail: “Is le dul chun cinn na hintleachta saorga a ghabhann deiseanna suntasacha agus dúshláin shuntasacha d’aosaigh bhreacaosta, a gceapann an-chuid díobh in amanna go bhfuil siad imeallaithe mar gheall ar raon feidhme agus luas na n-athruithe teicneolaíochta sin. Tá an tionscnamh seo ina chéim ríthábhachtach i dtreo an uileghabhálacht a chothú trí ardán a sholáthar is féidir le daoine breacaosta a úsáid chun a dtuairimí, a n-ábhair imní agus a mianta a chur in iúl maidir le dul chun cinn na hintleachta saorga, agus tríd an eolas a theastaíonn uathu chun teicneolaíocht atá faoi thiomáint na hintleachta saorga a úsáid go muiníneach a thabhairt dóibh. Trí pháirt a ghlacadh san idirphlé sin, ní hé amháin go n-aithnímid a ndearcthaí fíorluachmhara, ach cabhraímid freisin le forbairt eiticiúil agus fhreagrach na dteicneolaíochtaí intleachta saorga a fhreastalaíonn ar an tsochaí ina hiomláine a threorú. Tá a n-eispéiris fíorshaoil agus a léargais ina gcuid bhunriachtanach dá chinntiú go bhforbróidh an intleacht shaorga ar bhealach atá cothrom, trédhearcach agus tairbheach do chách."
Chuir an Dr Dympna O’Sullivan, príomhthaighdeoir ar an tionscadal, béim ar a thábhachtaí atá an tionscnamh d’Ollscoil Teicneolaíochta Bhaile Átha Cliath: “A bhuí leis an tionscadal seo, tá Ollscoil Teicneolaíochta Bhaile Átha Cliath chun tosaigh i bhforbairt fhreagrach na hintleachta saorga agus san fhoghlaim ar feadh an tsaoil. Trí chur chuige aoisbhách i leith na litearthachta intleachta saorga a chothú, tá an ollscoil ag brú athruithe fiúntacha chun cinn sa dóigh a ndéantar an intleacht shaorga a chomhtháthú isteach sa tsochaí.”
Dúirt Celine Fitzgerald, Príomhoifigeach Feidhmiúcháin Eatramhach Thaighde Éireann: “Tá ríméad ar Thaighde Éireann tacaíocht a thabhairt don tionscnamh ‘Intleacht Shaorga Aoisbhách’ faoin gClár Fionnachtana. Ábhar ríthábhachtach don oideachas agus don chaidreamh leis an bpobal is ea dul chun cinn tapa na hintleachta saorga, agus tá sé tábhachtach go gcloisfí na tuairimí atá ag foghlaimeoirí ar feadh an tsaoil ar fud na tíre sa phlé ar an intleacht shaorga. Is é an toradh a bheidh ar an gclár seo go mbeidh tuiscint níos fearr ann ar ábhair imní a bhaineann leis an intleacht shaorga, amhail an mhífhaisnéis agus an tslándáil, ar bhealach atá in oiriúint do na riachtanais atá ag aosaigh bhreacaosta.”
Tharraing an Dr Emma Clarke, Ceannasaí Taighde Ghafa ag Ionad Taighde ADAPT, aird ar an acmhainneacht a bhaineann le tionchar ar an tsochaí a chruthú: “Tógann Intleacht Shaorga Aoisbhách: Tionscnamh Náisiúnta na hÉireann um Litearthacht Intleachta Saorga ar an dea-theist atá ar Ionad ADAPT maidir le hidirphlé agus litearthacht i réimse na hintleachta saorga a bhrú chun cinn tríd an gclár #DiscussAI dá chuid. Tugann an tionscnamh seo tosaíocht do fhreastal ar phobail a bhíonn eisiata ina lán cásanna ó chomhráite ar an intleacht shaorga, go háirithe aosaigh bhreacaosta, á chinntiú go rannchuidíonn a smaointe le tionscnamh litearthachta intleachta saorga a fhreastalaíonn orthusan a chruthú i gcomhpháirt. Tá sé ríthábhachtach go nglacfaí cur chuige atá dírithe ar an duine chun go mbeadh tionchar dearfach ag an intleacht shaorga ar an tsochaí.”
Chuir Sheila Cullen ó bhrainse Chill Fhionntain/Bhaile Dúill de chuid Ollscoil na Scothaoise (U3A), ar rannpháirtí sa treoirstaidéar í, béim ar a thábhachtaí atá an fhoghlaim ar feadh an tsaoil: "Tugann U3A tacaíocht don Fhoghlaim ar feadh an tSaoil, agus creidimid, má fhanann daoine breacaosta ar an eolas faoi fhorbairtí STEM, gur féidir leo rannchuidiú go gníomhach lenár gcuid taithí agus eagna chun aghaidh a thabhairt ar na saincheisteanna casta a thagann aisti.”